Nikeforos van Constantinopel, de Belijder

Nikeforos was een edelman uit Constantinopel. Zijn vader Theodoros, een hooggeplaatste ambtenaar aan het keizerlijk hof, leefde in weelde en in vroomheid. Ook Nikeforos werkte aan het hof in dezelfde functie als zijn vader. Toen hij de ijdelheid van de wereld zag, trok hij zich terug op de kusten van de Bosforos en stichtte er een klooster, dat snel door monniken werd bewoond. Nikeforos bestuurde het, maar wilde de tonsuur van een monnik niet aanvaarden, omdat hij, naar zijn mening, dat niet waardig was, ofschoon hij in alle dingen als een voorbeeld diende. Hij nam als leek, op verzoek van de keizer en de Patriarch, deel aan het Zevende Oecumenische Concilie (Nicea, 783). Het Concilie genoot van zijn buitengewone kennis van de Heilige Schrift. Bij de dood van Patriarch Tarasios werd Nikeforos tegen zijn wil in verkozen tot opvolger en onmiddellijk hierna, in het jaar 806, ontving hij de tonsuur van de monnik en daaropvolgend alle kerkelijke rangen. Hij werd tot Patriarch gekroond in de Kerk van de Goddelijke Wijsheid van God (Hagia Sophia). Deze kroning gebeurde tijdens het bewind van keizer Nikeforos, die meteen na de plechtigheid ten strijde trok tegen de Bulgaren en daarbij omkwam. Zijn zoon Staurakios regeerde amper 2 maanden en stierf toen. Zijn opvolger, de goede keizer Michaël, bijgenaamd Rangabe, kon slechts 2 jaar regeren en werd toen naar het buitenland verbannen door Leo de Armeniër. Bij de kroning van Leo zond Patriarch Nikeforos een boek met de Orthodoxe Geloofsbelijdenis ter ondertekening. Het was immers een gewoonte dat alle Byzantijnse keizers met een eed bevestigden, dat zij het Ware Geloof zouden naleven en beschermen. Deze keizer weigerde echter het boek te ondertekenen en wilde het uitstellen tot na de kroningsplechtigheid.

De Patriarch kroonde Leo tot keizer en spoedig bleek hij een afvallige te zijn, een iconoclast. Tevergeefs poogde Patriarch Nikeforos hem terug naar het Ware Pad te leiden. Met geweld verbande Keizer Leo Patriarch Nikeforos naar het eiland Prokonnesos, waar hij 13 jaar lang elke ontbering en alle ellende verdroeg. In 827 na Chr. trad hij de eeuwigheid binnen. Zijn patriarchaat had 9 jaar geduurd.

Kondakion t.1

De schare der Patriarchen * bezingt uw gedachtenis, Heilige Nikeforos, * want door te sterven hebt gij eeuwige roem verworven * en door uw leven te verliezen, hebt gij het juist gevonden. * De Kerk prijst daarom heden Christus, de Koning, ** als de enig Menslievende.