Maternus van Trier, Keulen en Tongeren

In Trier wordt Maternus vereerd als de derde bisschop na Eucharius en Valerius. Hij is tevens gekend als de eerste bisschop van Keulen en van Tongeren.
De traditie vertelt hoe Eucharius als bisschop, Valerius als diaken en Maternus als subdiaken door de Apostel Petrus zelf naar Gallië gestuurd om er het Evangelie te verkondigen. Toen zij de Rijn bereikten en in het dorpje Ell, gelegen in het huidige Elzas, aankwamen, werd Maternus ziek en stierf. Zijn gezellen spoedden zich terug naar Rome, waar Petrus hen zijn staf schonk om Maternus opnieuw tot leven te wekken en hem te melden met de melding dat “de tijd voor de eeuwige rust nog niet voor hem was aangebroken.” Deze opwekking baarde zo’n verwondering dat zeer velen naar de drie gezellen toekwamen om zich te laten dopen. Dit zou het fundament worden van de kerken te Straatsburg, Trier, Keulen en Luik.
Maternus die reeds als de jongeling van Naïm (Luk. 7,12) door Christus werd opgewekt en later tot de Zeventig behoorde, die door de Heer werden uitgezonden, werd dus een tweede maal tot leven gewekt, nu door de staf van Petrus. Hij stond ongeveer 40 jaar aan het hoofd van de Kerken te Keulen, te Tongeren en te Trier. Zijn sterfdatum wordt steeds op 14 september geplaatst. Zijn relieken werden vanouds bewaard in Trier. Bisschop Poppo liet deze overbrengen van de Maternuskerk, gelegen naar de Matthias-abdij, naar de Domkerk.
Maternus wordt vaak afgebeeld naast een kerk met drie torens. Ook draagt hij soms een kelk met drie hosties erboven of draagt hij een mijter, waarnaast nog twee mijters zijn afgebeeld. Het getal drie verwijst steevast naar de drie belangrijkste bisschopszetels van de begintijd van het Christendom in deze streken waarvan hij bisschop is geweest: Keulen, Trier en Tongeren (Maastricht).
Hij is de patroonheilige van Tongeren en Trier. Tot in de 19de eeuw trokken jaarlijks talrijke pelgrims naar de verrijzenisbasiliek van Ell om er met grote godsvrucht een bezoek te brengen aan het lege graf, waar de dode Maternus 40 dagen lang had gerust, vooraleer hij met behulp van Petrus' staf tot leven werd gewekt. Die staf werd bewaard in de schatkamer van de kerk van Trier, een tijdlang ook in de kerk van Keulen. Keizer Karel IV heeft de staf later naar Praag overgebracht.

Kondakion t.5

Heldhaftige Verkondiger van het Vooreeuwige Woord, * Waakzame Voorvechter der Waarheid, * Heilige Herder Maternus; * als Leerling van de Eersttronende onder de Apostelen, * hebt gij het Apostolische Geloof bij de heidenen ingeplant. * Bezoek nu uw kudde, * zie om naar uw schapen * en weid ons allen * aan de beekbeddingen van het Woord, ** zodat wij mogen ingaan in de stille rust des Heren.