Kyrillos, Aartsbisschop van Jeruzalem

Hij werd geboren in 315 en hij legde zich vanaf zijn jeugd af op de studie. Zijn geest was werkelijk doordrenkt van de Heilige Schrift: zijn preken bevatten dan ook schitterende samenweefsels van Bijbelteksten. Zijn kennis van de Kerkvaders en van degelijke, heidense lectuur vermeerderden nog de diepgang en reikwijdte van zijn homilieën.

Kyrillos werd in 345 priester gewijd door Bisschop Maximos van Jeruzalem, die hem al spoedig belastte met het prediksambt in de Zondagsliturgie en het onderricht van de doopleerlingen, die een 2-jarige, intensieve cursus moesten volgen, voordat ze de Heilige Doop mochten ontvangen. Enkele van deze catecheselessen waren zo waardevol, dat ze zorgvuldig opgeschreven en bewaard werden.

Amper 5 jaar later werd hij tot opvolger van Maximos gekozen, omwille van zijn zachtaardig en vredelievend karakter. Voorwaar, een weldaad voor de Kerk, die in die tijd de gesel van de Arianen moest verduren. Kyrillos, hoewel doordrongen van de orthodoxie, kon begrijpen dat gelovigen twijfelden bij het horen van de uiteenzettingen van de Arianen en wilde daarom geen breuk veroorzaken met deze aarzelenden. Ook de grote Athanasios deelde deze mening. Toch werd Kyrillos in 360 verdreven van zijn troon: hij was het slachtoffer van de machinaties van de Arianen, die werkelijk alle middelen gebruikten om hun macht uit te breiden en te bestendigen.

Later werd hij door Juliaan de Afvallige teruggeroepen. Deze keizer verloochende zijn Christelijk Geloof door te offeren in de tempel van Fortuna. Om de Joden op zijn hand te krijgen liet hij de Tempel in Jeruzalem weer opbouwen. Met zilveren spaden werd het werk aangevat, rijk geklede dames droegen het puin weg. Kyrillos voorspelde de keizer dat het werk niet zou slagen, ofschoon alle omstandigheden het tegendeel lieten vermoeden. Had Christus niet gezegd dat de Tempel verwoest zou blijven? Een ongelovige kroniekschrijver vermeldt hoe angstaanjagende vuurbollen uit de fundamenten tevoorschijn kwamen, die werklui verschroeiden en het werkterrein ontoegankelijk maakten. Het werk kwam, zoals door Kyrillos voorspeld, tot stilstand.

Juliaan verklaarde zich te wreken, maar hij keerde niet terug uit de Perzische oorlog. Zijn opvolger verbande Kyrillos echter opnieuw in het jaar 367. Kyrillos zou pas in 378 naar Jeruzalem terugkeren, maar zijn diocees was een puinhoop geworden: verscheurd door ketterij, bedorven door wilde zeden, onleefbaar door gewelddadigheid. In 379 kwam Gregorios van Nyssa hem te hulp, zonder veel resultaat evenwel. Kyrillos is gestorven in het jaar 386.

Van hem bewaart de Kerk nog 18 bijzonder mooie homilieën ter voorbereiding van de doop der catechumenen en 5 mystagogische homilieën, die hij hield na de Doop, waarin hij ingaat op de Mysteriën van de Doop, de Myronzalving en de Eucharistie.

Troparion t.3

Bekleed met het goddelijk gewaad, * hebt gij gestraald als een lichtende zuil van het Geloof, * want gij beërfde de genade van de Apostelen in Sion. * Gij waart een uitmuntende leraar, * die heel het talent van de Wijsheid uitdeelde aan allen. * Vader en Hogepriester Kyrillos, ** spreek voor ons allen ten beste bij de Heer.

Kondakion t.1

Uw volk, alwijze, hebt gij door goddelijke inspiratie verlicht * om de Ene Drieheid te aanbidden, * Die ondeelbaar is in Wezen, * maar onderscheiden in Personen. * Daarom vieren wij met vreugde uw heilige gedachtenis. ** Bid voor ons bij God, heilige Vader Kyrillos. – .